અનેક રોગોનું અમૂલ્ય ઔષધ 'હળદર'

હળદર બે જાતની થાય છે એક સખત લોખંડી હળદર જે રંગ બનાવવામાં વપરાય છે. અને બીજી પોચી સુગંધીદાર હળદર જે મસાલામાં તથા ઔષધમાં વપરાય છે

તેનો 'સ્વાદ' તીખો અને કડવો હોય છે. આંતરડામાં પચ્યા પછી તે તીખારસની વધુ થાય છે.

તે ગરમ છે. આથી તે કફ-વાયુ અને પિત તેમ ત્રણેય દોષોનું શમન કરે છે.

ગરમ કરેલાં દુધમાં હળદર નાખી પીવાથી ઉઘરસ,

કફનાં રોગો શ્વાસ અવાજ બેસી જવો, કાકડા વગેરે રોગોમાં અકસીર લાભદાયક છે.

હળદરમાં વાતશામક ગુણ હોવાથી વાતનાડી (નર્વ સિસ્ટમ)નાં રોગોમાં પણ તે અપાય છે.

કફ નાશક હોવાથી કફનાં રોગો ફેફસાનાં રોગોમાં પણ દૂધ સાથે આપવામાં આવે છે.

લોહીનાં વિકારો, શિળસ, લોહી નીકળવામાં એલર્જીનાં રોગોનું આ ઉત્તમ ઔષધ ગણાય છે

કોઢ, ઢીમચાં નિકળવા (ઉદર્દ) જીણાતાવમાં આનો પ્રયોગ આયુર્વેદનાં વૈદ્યો કરે છે.

પાચનતંત્ર ઉપર પણ આની સારી અસર થવાથી ભૂખ ન લાગવી,

કબજીયાત, જળોદર, કરમિયાનો રોગ, પાંડુરોગ, વિગેરેમાં પણ આ ઉપયોગી ઔષધ છે.

હળદરની જાતોનું વર્ણન આયુર્વેદનાં ભાવપ્રકાશ ગ્રંથમાં વિશેષ જોવા મળે છે.

આપણાં માટે કુદરતે આપેલ અમૂલ્ય ઔષધોમાં હળદરનું પણ ખૂબ જ મહત્વ છે.