અટલ સમાચાર ડોટ કોમ, ડેસ્ક

દેશમાં અવાર-નવાર કેટલીક સબમરીનો તૈયાર કરવામાં આવતી હોય છે. ભારતની બીજી ન્યૂક્લિયર સબમરીન અરિઘાત બનીને તૈયાર છે. તેને આવતીકાલે એટલે કે (29 ઓગસ્ટ) ઈન્ડિયન નેવીને સોંપવામાં આવી શકે છે. અરિઘાતને 2017માં લોન્ચ કરવામાં આવી હતી. ત્યારથી તેનું ટેસ્ટિંગ ચાલુ હતું. હવે આખરે તેને કાર્યરત કરવામાં આવશે.

અરિઘાત એ INS અરિહંતનું અપગ્રેડેડ વર્ઝન છે. તે વિશાખાપટ્ટનમમાં ભારતીય નૌકાદળના શિપ બિલ્ડિંગ સેન્ટર (SBC) ખાતે બનાવવામાં આવી હતી. અરિહંતની જેમ અરિઘાત પણ 750 કિમીની રેન્જ ધરાવતી K-15 મિસાઇલોથી સજ્જ હશે.

ભારતીય નૌકાદળે અત્યાર સુધીમાં 3 ન્યૂક્લિયર સબમરીન તૈયાર કરી છે. તેમાંથી એક અરિહંત કાર્યરત છે, બીજી અરિઘાત મળવાની છે અને ત્રીજી S3નું ટેસ્ટિંગ ચાલી રહ્યું છે. આ સબમરીન દ્વારા દુશ્મન દેશો પર ન્યુક્લિયર મિસાઈલ હુમલો કરી શકાય છે. 2009માં પ્રથમ વખત, INS અરિહંતને કારગિલ વિજય દિવસના અવસરે ભૂતપૂર્વ વડાપ્રધાન મનમોહન સિંહના પત્ની દ્વારા લોન્ચ કરવામાં આવી હતી. આ પછી તેને 2016માં નેવીમાં સામેલ કરવામાં આવી હતી. ભારતીય નેવીએ આગામી 5 વર્ષમાં વધુ બે સબમરીન લોન્ચ કરી છે.

2009માં તેને લોન્ચ કરતા પહેલા ભારતે સબમરીનને દુનિયાથી છુપાવી હતી. 1990માં ભારત સરકારે ATV એટલે કે એડવાન્સ ટેક્નોલોજી વેસેલ પ્રોગ્રામ શરૂ કર્યો. તેના અંતર્ગત જ આ સબમરીનનું નિર્માણ શરૂ થયું હતું.

INS અરિઘાત તે જ રીતે દરિયાની અંદર મિસાઇલ હુમલા કરવામાં સક્ષમ છે, જે રીતે 14 ઑક્ટોબર 2022ના રોજ અરિહંતનું પરીક્ષણ કર્યું હતું ત્યારબાદ અરિહંત તરફથી K-15 SLBMનું સફળતાપૂર્વક પરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું હતું. આ સાથે ભારત અમેરિકા, રશિયા, બ્રિટન, ફ્રાન્સ અને ચીન સિવાય વિશ્વનો છઠ્ઠો ન્યૂક્લિયર ટ્રાયડ દેશ બન્યો હતો.

આ વાત આપણે ભારત અને પાકિસ્તાનના ઉદાહરણ પરથી સમજીએ છીએ. ધારો કે ભારત અને પાકિસ્તાન કાશ્મીર મુદ્દે યુદ્ધની તૈયારી શરૂ કરે છે.

પરમાણુ શસ્ત્રોને બાજુ પર રાખીએ તો, સૈન્ય શક્તિની દ્રષ્ટિએ ભારત પાકિસ્તાન કરતાં ઘણું ચડિયાતું છે. એટલે કે જો યુદ્ધ થાય તો ભારતની જીત નિશ્ચિત છે.

આવી સ્થિતિમાં પાકિસ્તાન ભારત પર પરમાણુ હુમલાની યોજના બનાવવાનું શરૂ કરે છે. હવે સવાલ એ છે કે પાકિસ્તાન પહેલા શું વિચારશે?

જવાબ એ છે કે આવી સ્થિતિમાં પાકિસ્તાનની સૌથી મોટી ચિંતા એ હશે કે જો તે પરમાણુ હુમલો કરશે તો ભારત પણ જવાબમાં પરમાણુ હથિયારોનો ઉપયોગ કરશે. આ રીતે પાકિસ્તાન જ ખતમ થઈ જશે.

આવી સ્થિતિમાં પાકિસ્તાન ભારત પર એટલા પરમાણુ બોમ્બ ફેંકવાની યોજના બનાવશે કે ભારત સંપૂર્ણપણે ખતમ થઈ જાય અને તે પાકિસ્તાન સામે બદલો લેવાની સ્થિતિમાં ન હોય.

અહીં, ભારત આવા કોઈપણ પરમાણુ હુમલાના જવાબમાં દુશ્મન પર પરમાણુ હુમલો કરવાની ક્ષમતા જાળવી રાખવાની તૈયારી કરી રહ્યું છે.

 

• પહેલો રીત પરમાણુ બોમ્બથી સજ્જ મિસાઈલ અને ફાઈટર પ્લેનને એવા સ્થળોએ તહેનાત કરવા જે પરમાણુ હુમલામાં પણ પાકિસ્તાનને જવાબ આપી શકે. આવા સ્થળોએ ઊંચા પર્વતીય વિસ્તારો, આંદામાન અને નિકોબાર જેવા દૂરના ટાપુઓ અને મિસાઈલોને છુપાવવા અને ફાયર કરવા માટે ભૂગર્ભ ઠેકાણાંઓનો સમાવેશ થાય છે.
• બીજી રીતઃ જમીન પરથી લોન્ચ કરાયેલી મિસાઈલો અને એરક્રાફ્ટમાંથી પરમાણુ બોમ્બ છોડવાની ક્ષમતા સાથે, યુદ્ધ જહાજો અને સબમરીનથી સમુદ્રમાં પરમાણુ મિસાઈલ હુમલો કરવાની તાકાત વિકસાવવાની છે. આમાં પરમાણુ ઈંધણ પર ચાલતી સબમરીન પર વિશેષ ધ્યાન આપવામાં આવે છે, કારણ કે યુદ્ધ જહાજોને શોધીને ડૂબાડી શકાય છે, પરંતુ ઊંડા સમુદ્રમાં ડૂબકી મારતી સબમરીન શોધવી સરળ નથી.

આમ, તે સ્પષ્ટ છે કે પરમાણુ હથિયારોને મિસાઇલ દ્વારા જમીન પરથી, ફાઇટર પ્લેન દ્વારા આકાશમાંથી અને દરિયામાંથી સબમરીન દ્વારા ફાયર કરવાની ક્ષમતાને ન્યુક્લિયર ટ્રાયડ કહેવામાં આવે છે.