અટલ સમાચાર ડોટ કોમ, ડેસ્ક 

વિધાનસભામાં અવાર-નવાર કેટલાક બીલો રજૂ કરવામાં આવતા હોય છે. પશ્ચિમ બંગાળના રાજ્યપાલ આનંદ બોઝે બંગાળ વિધાનસભા દ્વારા પસાર કરાયેલ અપરાજિતા બિલને રાષ્ટ્રપતિની મંજૂરી માટે મોકલી દીધું છે. તેમણે સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ X પર આ માહિતી આપી હતી.

રાજ્યપાલે કહ્યું- બિલમાં ઘણી ખામીઓ હતી. અગાઉ બિલ સાથે મોકલવામાં આવેલ ટેક્નિકલ રિપોર્ટ આપવામાં આવ્યો ન હતો. મારા વાંધા બાદ મુખ્ય સચિવે ટેકનિકલ રિપોર્ટ સુપરત કર્યો, પરંતુ ચર્ચાનું લખાણ અને તેનો ટ્રાન્સલેશન હજુ પણ વિધાનસભાને મોકલવામાં આવ્યો નથી. મમતા સરકારે ઉતાવળ કરવી જોઈએ નહીં. તેમણે શાંતિથી પસ્તાવો કરવો જોઈએ.

ખરેખરમાં, 9 ઓગસ્ટના રોજ કોલકાતાની આરજી કર હોસ્પિટલમાં ટ્રેઈની ડૉક્ટરનો રેપ- હત્યા બાદ રાજ્ય સરકાર પર મહિલાઓની સુરક્ષાને લઈને સવાલો ઉભા થઈ રહ્યા છે. મમતા સરકારે 3 સપ્ટેમ્બરે પશ્ચિમ બંગાળ વિધાનસભામાં એન્ટી રેપ બિલ રજૂ કર્યું હતું.

આ અંતર્ગત પોલીસે રેપ કેસની તપાસ 21 દિવસમાં પૂરી કરવાની રહેશે. વિધાનસભામાં પાસ થયા બાદ બિલ રાજ્યપાલને મોકલવામાં આવ્યું હતું. બિલમાં ઘણી ખામીઓને ટાંકીને રાજ્યપાલે તેને રાષ્ટ્રપતિ પાસે મોકલી આપ્યું હતું. રાષ્ટ્રપતિની સંમતિ મળ્યા બાદ જ આ બિલ કાયદો બની જશે.

બંગાળના રાજ્યપાલના મમતા પર 3 આરોપ

1. ટ્રેઈની ડોક્ટરનો રેપ-હત્યા કેસમાં અત્યાર સુધી ઘણું બધું બન્યું છે. ઉગ્ર ચર્ચા અને આક્ષેપબાજી બાદ રાજકીય ધમકીઓ અને બિલ પર હસ્તાક્ષર કરવાના અલ્ટીમેટમ બાદ મુખ્યમંત્રીએ રાજભવનની બહાર વિરોધ પ્રદર્શન કરવાની ધમકી આપી હતી. મમતા સરકારે કાયદા અને બંધારણીય ધોરણોનું પાલન કર્યું નથી.
2. ટેક્નિકલ રિપોર્ટ મળ્યા બાદ બિલ તરત જ રાષ્ટ્રપતિને મોકલવામાં આવ્યું હતું. હવે પશ્ચિમ બંગાળનું એન્ટી રેપ બિલ મહારાષ્ટ્ર, આંધ્રપ્રદેશ અને અરુણાચલ પ્રદેશના સમાન બિલની લાઇનમાં જોડાય છે જે રાષ્ટ્રપતિ પાસે પેન્ડિંગ છે.
3. બિલને જોતા સ્પષ્ટ થાય છે કે બિલ ઉતાવળમાં પસાર કરવામાં આવ્યું છે. લોકો ન્યાય માટે વધુ રાહ જોઈ શકતા નથી. હાલના કાયદાનો ન્યાય માટે ઉપયોગ થવો જોઈએ. બિલ કાયદામાં ફેરવાય તેની રાહ જોઈ શકાય નહીં.

રાજ્યપાલે 8 બિલ અટકાવ્યા

1. યુનિવર્સિટી કાયદા (સંશોધન) બિલ, 2022
2. એનિમલ એન્ડ ફિશરીઝ સાયન્સિસ યુનિવર્સિટી (સંશોધન) બિલ, 2022
3. ખાનગી યુનિવર્સિટી કાયદા (સંશોધન) બિલ, 2022
4. કૃષિ યુનિવર્સિટી કાયદો (બીજું સંશોધન) બિલ, 2022
5. યુનિવર્સિટી ઓફ હેલ્થ સાયન્સ (સંશોધન) બિલ, 2022
6. આલિયા સ્કૂલ્સ (એમેન્ડમેન્ટ) બિલ, 2022
7. ધ ટાઉન એન્ડ કન્ટ્રી (પ્લાનિંગ એન્ડ ડેવલપમેન્ટ) (એમેન્ડમેન્ટ) બિલ, 2022
8. યુનિવર્સિટી કાયદા (સંશોધન) બિલ, 2023

રાજ્યપાલે કહ્યું- અપરાજિતા બિલ આંધ્ર-મહારાષ્ટ્ર બિલની કોપી પેસ્ટ છે  5 સપ્ટેમ્બરના રોજ, બોઝે રેપ-હત્યાના કેસ અંગે કહ્યું - જે લોકોએ ખોટું કર્યું તેમની વિરુદ્ધ FIR થવી જોઈએ. તેમને સજા થવી જોઈએ. આજે બંગાળમાં કાયદો છે, પરંતુ તેનું યોગ્ય રીતે પાલન થઈ રહ્યું નથી. કેટલાક લોકોને કાયદા હેઠળ સુરક્ષા આપવામાં આવી રહી છે.

પોલીસનો એક ભાગ ભ્રષ્ટ છે, જ્યારે એક ભાગનું ગુનાહિત અને એક ભાગનું રાજનીતિકરણ કરવામાં આવ્યું છે. પીડિતાના માતા-પિતાએ મને કેટલીક વાતો કહી છે જે કાળજુ કંપાવનારી છે. તેઓ ન્યાય ઈચ્છે છે. સમગ્ર બંગાળી સમાજ ન્યાય ઈચ્છે છે. ન્યાય મળવો જોઈએ.

બંગાળ સરકારનું વલણ ખરાબથી ખરાબ થઈ રહ્યું છે. આ એ જ જગ્યા છે જ્યાં લોકોએ સામાજિક ચળવળોમાં સક્રિયપણે ભાગ લીધો છે. મને ખાતરી છે કે લોકોનો અવાજ ભગવાનનો અવાજ છે. લોકો કાર્યવાહી ઈચ્છે છે, કાર્યવાહી માટે કોઈ બહાનું ન બનાવવું જોઈએ

બિલનું નામ અને તેનો હેતુ શું છે? જવાબ: બંગાળ સરકારે આ બિલને અપરાજિતા મહિલા અને બાળ બિલ 2024 નામ આપ્યું છે. તેનો ઉદ્દેશ્ય પશ્ચિમ બંગાળ ક્રિમિનલ લો એન્ડ એમેન્ડમેન્ટ બિલમાં ફેરફાર કરીને બળાત્કાર અને યૌન શોષણના કેસોમાં મહિલાઓ અને બાળકોની સુરક્ષા વધારવાનો છે.

 ગુનેગારને મૃત્યુદંડની સજા ક્યારે થશે? જવાબ: જો બળાત્કાર બાદ પીડિતા મૃત્યુ પામે છે અથવા કોમામાં જતી રહે છે, તો આ સ્થિતિમાં બળાત્કારના ગુનેગારને મૃત્યુદંડની સજા થવી જોઈએ.

જો બળાત્કારીને આજીવન કેદની સજા આપવામાં આવે તો જેલની સજા શું થશે? જવાબઃ બિલમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે સામૂહિક બળાત્કારના દોષિતોને આજીવન કેદની સજા થવી જોઈએ. આમાં તેને આજીવન જેલમાં રાખવો જોઈએ. આ સમયગાળા દરમિયાન તેને પેરોલ પણ ન આપવો જોઈએ. વર્તમાન કાયદા હેઠળ, લઘુત્તમ સજા 14 વર્ષની આજીવન કેદ છે. આજીવન કેદની સજા ફટકાર્યા બાદ સજા માફ થઈ શકે છે અથવા પેરોલ મંજૂર થઈ શકે છે. સજા પણ ઘટાડી શકાય છે, પરંતુ તમારે 14 વર્ષ જેલમાં પસાર કરવા પડશે.

 બિલમાં કયા વિભાગો બદલવામાં આવ્યા છે? જવાબ: બિલનો મુસદ્દો ભારતીય ન્યાયિક સંહિતાની કલમ 64, 66, 70(1), 71, 72(1), 73, 124(1) અને 124(2)માં ફેરફારોની દરખાસ્ત કરે છે. જેમાં મુખ્યત્વે બળાત્કાર, બળાત્કાર અને હત્યા, ગેંગરેપ, સતત અપરાધ, પીડિતાની ઓળખ ખુલ્લી, એસિડ એટેકના કેસનો સમાવેશ થાય છે. કલમ 65 (1), 65 (2) અને 70 (2) દૂર કરવાનો પ્રસ્તાવ છે. જેમાં 12, 16 અને 18 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના ગુનેગારોને સજા થાય છે.

 બળાત્કાર-હત્યા અને ગેંગરેપની તપાસ અંગેના બિલમાં શું છે? જવાબઃ બિલના ડ્રાફ્ટ મુજબ બળાત્કારના કેસમાં તપાસ 21 દિવસમાં પૂરી થવી જોઈએ. આ તપાસ 15 દિવસ સુધી લંબાવી શકાય છે, પરંતુ તે માત્ર પોલીસ અધિક્ષક અને સમકક્ષ કક્ષાના અધિકારીઓ દ્વારા જ કરવામાં આવશે, તે પહેલા તેઓએ કેસ ડાયરીમાં લેખિતમાં કારણ જણાવવું પડશે.

 શું રીઢો અપરાધીઓ માટે કોઈ જોગવાઈ છે? જવાબઃ બિલમાં આવા ગુનેગારો માટે આજીવન કેદની પણ જોગવાઈ છે. આમાં, ગુનેગારને જ્યાં સુધી તેનું જીવન પૂર્ણ ન થાય ત્યાં સુધી જેલમાં રહેવું પડશે. આ ઉપરાંત દંડ પણ વસૂલવામાં આવશે.

શું બળાત્કાર અને હત્યાના કેસ માટે વિશેષ ટીમ બનાવવામાં આવશે? જવાબ: ડ્રાફ્ટ બિલ મુજબ, જિલ્લા સ્તરે એક વિશેષ ટાસ્ક ફોર્સ બનાવવાનો પ્રસ્તાવ છે, જેનું નામ અપરાજિતા ટાસ્ક ફોર્સ હશે. જેની આગેવાની ડીએસપી કરશે. આ ટાસ્ક ફોર્સ નવી જોગવાઈઓ હેઠળ કેસોની તપાસ માટે જવાબદાર રહેશે.

 પીડિતોને ઝડપી ન્યાય મળે તે સુનિશ્ચિત કરવા માટે કયા ફેરફારો પ્રસ્તાવિત છે? જવાબ: બિલમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે વિશેષ અદાલતો અને વિશેષ તપાસ ટીમોની રચના કરવામાં આવશે. તેમને જરૂરી સંસાધનો અને નિષ્ણાતો પૂરા પાડવામાં આવશે, જેઓ બાળકોના બળાત્કાર અને યૌન શોષણને લગતા કેસોનું સંચાલન કરશે. તેમનું કામ ઝડપી તપાસ હાથ ધરવાનું, ઝડપી ન્યાય આપવાનું અને પીડિતને થતા આઘાતને ઘટાડવાનું રહેશે.

બળાત્કારના કેસના મીડિયા રિપોર્ટિંગ માટે કોઈ નવો નિયમ? જવાબ: હા, કોર્ટની કાર્યવાહી છાપવા અથવા પ્રકાશિત કરતા પહેલા પરવાનગી મેળવવી આવશ્યક છે. જો આમ ન કરવામાં આવે તો દંડની સાથે 3 થી 5 વર્ષની જેલની જોગવાઈ છે.

રાજ્યપાલ પછી વિધેયક પસાર કરવા માટે રાષ્ટ્રપતિને શા માટે મોકલવામાં આવશે? જવાબ: ફોજદારી કાયદો સમવર્તી સૂચિ હેઠળ આવે છે, તેથી તેને રાજ્યપાલ અને પછી રાષ્ટ્રપતિની મંજૂરીની જરૂર પડશે. ભારતના બંધારણની સાતમી અનુસૂચિમાં આપવામાં આવેલી સમવર્તી સૂચિમાં એવા વિષયોનો સમાવેશ થાય છે કે જેના પર કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો બંનેને સત્તા છે. સમવર્તી યાદીમાં સમાવિષ્ટ વિષયો પર કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો બંને કાયદાઓ બનાવી શકે છે, પરંતુ જો બંનેના કાયદાઓ વચ્ચે તકરાર થાય તો કેન્દ્ર સરકારનો કાયદો સર્વોચ્ચ ગણાશે. સમવર્તી યાદીમાં કુલ 52 વિષયોનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે.