અપડેટ@દેશ: સત્રમાં સંસદની 75 વર્ષની સફર પર ચર્ચા થશે અને નવા બિલ્ડિંગમાં ટ્રાન્સફર કરવામાં આવશે

નવા સત્રની શરૂઆત પહેલા સરકાર આ સમયગાળા દરમિયાન કેટલીક આશ્ચર્યજનક બાબતો રજૂ કરશે કે કેમ તે અંગે જોરદાર ચર્ચા ચાલી રહી છે. સત્રમાં સંસદની 75 વર્ષની સફર પર ચર્ચા થશે અને સંસદને નવા બિલ્ડિંગમાં ટ્રાન્સફર કરવામાં આવશે. સંસદીય બાબતોના પ્રધાન પ્રહલાદ જોશીએ જણાવ્યું હતું કે સત્ર દરમિયાન ચર્ચા અને પસાર કરવા માટે કુલ આઠ બિલોની યાદી આપવામાં આવી છે.

આ અંગે રવિવારે સર્વપક્ષીય બેઠક પણ યોજાઈ હતી. આ દરમિયાન, ગૃહના નેતાઓને કહેવામાં આવ્યું હતું કે વરિષ્ઠ નાગરિકોને લગતું એક બિલ અને અનુસૂચિત જાતિ/અનુસૂચિત જનજાતિના ઓર્ડરને લગતા ત્રણ બિલને એજન્ડામાં ઉમેરવામાં આવ્યા છે. પ્રથમ બિલોમાં મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર અને ચૂંટણી કમિશનરની નિમણૂક સંબંધિત બિલનો પણ સમાવેશ થાય છે.

સત્ર સાથે જોડાયેલી મોટી બાબતો

1. કોઈપણ નવા બિલ પર કોઈ સત્તાવાર નિવેદન જાહેર કરવામાં આવ્યું નથી, પરંતુ ભાજપ સહિત અન્ય પક્ષો વચ્ચે ચર્ચા છે કે લોકસભા અને રાજ્યની વિધાનસભાઓમાં મહિલાઓને અનામત આપતું બિલ પણ રજૂ કરવામાં આવી શકે છે.
2. પાંચ દિવસના સત્રમાં મહિલા અનામત બિલ રજૂ કરવાની વિવિધ પક્ષોની માંગ પર સરકારના વલણ અંગે પ્રહલાદ જોશીએ કહ્યું કે યોગ્ય સમય આવશે ત્યારે આ અંગે નિર્ણય લેવામાં આવશે. તમને જણાવી દઈએ કે, રવિવારે ઉપરાષ્ટ્રપતિ અને રાજ્યસભાના અધ્યક્ષ જગદીપ ધનખરે નવા સંસદ ભવનનાં પ્રાંગણનાં ગેટ પર રાષ્ટ્રધ્વજ ફરકાવ્યો હતો.
3. પ્રહલાદ જોશીએ જણાવ્યું હતું કે સેન્ટ્રલ હોલમાં એક સમારોહ બાદ વર્તમાન સંસદને નવા બિલ્ડિંગમાં બદલવામાં આવશે. લોકસભાના એક બુલેટિન અનુસાર, આ સમારોહ ભારતીય સંસદના સમૃદ્ધ વારસાને યાદ કરશે અને 2047 સુધીમાં ભારતને વિકસિત રાષ્ટ્ર બનાવવાનો સંકલ્પ કરશે.
4. મળતી માહિતી મુજબ 20 સપ્ટેમ્બરથી નવા સંસદ ભવનમાં સરકારનું વિધાનિક કાર્ય શરૂ થશે. લોકસભા અને રાજ્યસભાના તમામ સભ્યોને મંગળવારે સવારે ગ્રુપ ફોટો માટે બોલાવવામાં આવ્યા છે.
5. લોકસભા સચિવાલય તરફથી જાહેર કરવામાં આવેલા બુલેટિન અનુસાર, તમામ સાંસદોને મંગળવારે સવારે 9.30 વાગ્યે ગ્રુપ ફોટો માટે બોલાવવામાં આવ્યા છે. એક અધિકારીએ જણાવ્યું કે ફોટા માટે જૂની ઇમારતની અંદર વ્યવસ્થા કરવામાં આવી છે.
6. આ ઉપરાંત સંસદસભ્યોને નવા સંસદ ભવનમાં પ્રવેશવા માટે નવા ઓળખ કાર્ડ પણ આપવામાં આવ્યા છે. આજથી શરૂ થતા સત્રને બોલાવવાના અસામાન્ય સમયએ સૌને ચોંકાવી દીધા છે. જો કે, સત્રના એજન્ડાના મુખ્ય વિષયોમાંનો એક સંસદની 75 વર્ષની સફર પર વિશેષ ચર્ચા છે, જે બંધારણ સભાથી શરૂ થઈ છે.
7. સરકારે મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર અને અન્ય ચૂંટણી કમિશનરોની નિમણૂક માટેની જોગવાઈઓ ધરાવતું બિલ પણ સત્રમાં ચર્ચા અને પસાર કરવા માટે સૂચિબદ્ધ કર્યું છે. આ બિલ ચોમાસુ સત્ર દરમિયાન રાજ્યસભામાં રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું.
8. સરકારને સંસદમાં કેટલાક નવા કાયદા અથવા અન્ય વિષયો રજૂ કરવાનો વિશેષાધિકાર છે, જે સૂચિબદ્ધ કાર્યસૂચિનો ભાગ નથી. કોઈપણ સંભવિત નવા કાયદા અંગે કોઈ સત્તાવાર નિવેદન આવ્યું નથી, પરંતુ લોકસભા અને રાજ્યની વિધાનસભાઓ જેવી ચૂંટાયેલી વિધાનસભાઓમાં મહિલાઓ માટે અનામત સુનિશ્ચિત કરવા માટેના બિલ અંગે ચર્ચાઓ પૂરજોશમાં ચાલી રહી છે.
9. સત્રને લઈને ચાલી રહેલી અટકળો વચ્ચે 28 મેના રોજ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના હસ્તે ઉદ્ઘાટન કરાયેલા સંસદને નવા બિલ્ડિંગમાં ખસેડવામાં આવે તેવી પ્રબળ સંભાવના છે. સંસદના વિવિધ વિભાગોના કર્મચારીઓ પણ નવા યુનિફોર્મમાં જોવા મળી શકે છે.
10. ભારતની અધ્યક્ષતામાં રાષ્ટ્રીય રાજધાનીમાં G20 સમિટના સફળ આયોજનથી પીએમ મોદીની લોકપ્રિયતામાં વધુ વધારો થયો છે અને આ હકીકત સત્રમાં ચર્ચા દરમિયાન શાસક પક્ષ દ્વારા સ્પષ્ટપણે દોરવામાં આવી શકે છે.
11. સંસદના કર્મચારીઓના એક વર્ગ માટે નવા ફૂલ-પેટર્નવાળા ડ્રેસ કોડ પહેલાથી જ રાજકીય વિવાદને વેગ આપ્યો છે. કોંગ્રેસે તેને શાસક પક્ષના ચૂંટણી પ્રતીક ‘કમળ’ના ફૂલને પ્રમોટ કરવાની સસ્તી વ્યૂહરચના ગણાવી છે.
12. સત્રની જાહેરાત કરતી વખતે, સંસદીય બાબતોના પ્રધાન પ્રહલાદ જોશીએ તેને વિશેષ સત્ર ગણાવ્યું હતું, પરંતુ સરકારે પાછળથી સ્પષ્ટતા કરી હતી કે તે નિયમિત સત્ર છે એટલે કે વર્તમાન લોકસભાનું 13મું સત્ર અને રાજ્યસભાનું 261મું સત્ર છે.
13. સામાન્ય રીતે સંસદનું બજેટ, ચોમાસુ અને શિયાળુ સત્ર દર વર્ષે યોજાય છે. ચોમાસું સત્ર જુલાઈ-ઓગસ્ટમાં યોજાયું હતું જ્યારે શિયાળુ સત્ર નવેમ્બર-ડિસેમ્બરમાં થવાનું છે. બજેટ સત્ર દર વર્ષે જાન્યુઆરીના અંતથી શરૂ થાય છે. બે સત્રો વચ્ચે છ મહિનાથી વધુનું અંતર ન હોઈ શકે. હાલમાં સરકારે સત્રના પ્રથમ દિવસે બંધારણ સભાથી સંસદની રચના સુધીની 75 વર્ષની સફર પર વિશેષ ચર્ચાનું આયોજન કર્યું છે.
14. સંસદીય સફરની 75 વર્ષની ચર્ચા-સિદ્ધિઓ, અનુભવો, સંસ્મરણો અને સત્ર દરમિયાન બંધારણ સભાથી શરૂ થયેલી શીખો ઉપરાંત, લોકસભા માટે અન્ય લિસ્ટેડ બિઝનેસમાં એડવોકેટ્સ (એમેન્ડમેન્ટ) બિલ 2023, પ્રેસ એન્ડ જર્નલ રજિસ્ટ્રેશન બિલ 2023નો સમાવેશ થાય છે. 3 ઓગસ્ટ, 2023ના રોજ રાજ્યસભામાં પસાર થઈ ચૂક્યું છે.
15. એક સત્તાવાર બુલેટિન અનુસાર, પોસ્ટ ઓફિસ બિલ 2023 પણ લોકસભાની કાર્યવાહીમાં સૂચિબદ્ધ છે. આ બિલ 10 ઓગસ્ટ 2023ના રોજ રાજ્યસભામાં રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું. કાર્ય સૂચિ અસ્થાયી છે અને વધુ વિષયો ઉમેરી શકાય છે
16. જોશીએ 31 ઓગસ્ટના રોજ 18 સપ્ટેમ્બરથી શરૂ થઈ રહેલા સંસદના પાંચ દિવસીય વિશેષ સત્રની જાહેરાત કરતી વખતે તેના માટે કોઈ ચોક્કસ એજન્ડા આપ્યો ન હતો. તેમણે સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ X પર પોસ્ટ કર્યું હતું કે અમૃત કાલ દરમિયાન સંસદમાં અર્થપૂર્ણ ચર્ચા અને ચર્ચાની અપેક્ષા છે.
17. સંસદના વિશેષ સત્રનો એજન્ડા શેર કરતી વખતે કોંગ્રેસના નેતા જયરામ રમેશે કહ્યું હતું કે, એજન્ડામાં એવું કંઈ નથી જે બહાર આવ્યું છે. આ બધા નવેમ્બરમાં શિયાળુ સત્ર સુધી રાહ જોઈ શકે છે. રમેશે કહ્યું હતું કે મને ખાતરી છે કે હંમેશની જેમ, છેલ્લી ક્ષણે વિસ્ફોટ કરવા માટે તૈયાર છે. પડદા પાછળ કંઈક બીજું છે.