અપડેટ@દેશ: બ્રિટનની ઓક્સફોર્ડ યુનિવર્સિટી 500 વર્ષ જૂની કાંસ્ય પ્રતિમા ભારતને પરત કરશે
અટલ સમાચાર ડોટ કોમ, ડેસ્ક
દેશમાં અવાર-નવાર કેટલીક ઘટનાઓ સામે આવતી હોય છે. બ્રિટનની ઓક્સફોર્ડ યુનિવર્સિટી 500 વર્ષ જૂની કાંસ્ય પ્રતિમા ભારતને પરત કરવા જઈ રહી છે. સમાચાર એજન્સી પીટીઆઈ અનુસાર આ મૂર્તિ સંત તિરુમંગઈ અલવારની છે, જે 16મી સદી દરમિયાન તમિલનાડુના એક મંદિરમાંથી ચોરાઈ હતી. સંત તિરુમંગઈ અલવાર દક્ષિણ ભારતના 12મા અલવર સંતોમાંના છેલ્લા હતા.
હાલમાં આ પ્રતિમા ઓક્સફર્ડ યુનિવર્સિટીના એશમોલીયન મ્યુઝિયમમાં રાખવામાં આવી છે, જે જોવા માટે લગભગ 1800 રૂપિયા ચૂકવવા પડે છે. સંત તિરુમંગઈ અલવારની આ પ્રતિમા 1 મીટર ઊંચી છે. તેને 1967માં ડૉ. જે.આર. બેલમોન્ટે ઓક્સફોર્ડ યુનિવર્સિટીમાં મૂકાવી હતી. બ્રિટનમાં ભારતીય હાઈ કમિશને 11 માર્ચ 2024ના રોજ ઓક્સફોર્ડ યુનિવર્સિટીને પુરાવા આપ્યા હતા કે આ મૂર્તિ તમિલનાડુના મંદિરની છે. આ પછી ઓક્સફોર્ડ યુનિવર્સિટીએ કહ્યું છે કે તપાસ બાદ તેને ભારત પરત કરવામાં આવશે. હવે આ પ્રતિમા ચેરિટી કમિશન સમક્ષ મૂકવામાં આવશે, જે તેના પર અંતિમ નિર્ણય લેશે.
ઓક્સફોર્ડ યુનિવર્સિટીના એશમોલીયન મ્યુઝિયમે જણાવ્યું હતું કે એક વિદ્વાનને વર્ષ 1957માં પુડુચેરીની ફ્રેન્ચ સંસ્થામાં એક ફોટોગ્રાફ મળ્યો હતો. આ તસવીરમાં આ જ મૂર્તિ તમિલનાડુના શ્રી સૌંદરરાજપેરુમલ મંદિરમાં રાખવામાં આવી હતી, જે હાલમાં લંડનમાં છે. ત્યારપછી આ મૂર્તિની ચોરી 1960ની આસપાસ થઈ હોવાની આશંકા વ્યક્ત કરવામાં આવી હતી. કોવિડ પહેલા, એક સંશોધકે મૂર્તિ વિશે એક અભ્યાસ હાથ ધર્યો હતો, જેણે આની પુષ્ટિ કરી હતી. આ માહિતી વર્ષ 2019માં ભારતીય હાઈ કમિશનને આપવામાં આવી હતી. ભારતીય હાઈ કમિશને આ માહિતી ભારત સરકાર સાથે શેર કરી, ત્યારબાદ પ્રતિમા વિશે પુરાવા એકત્રિત કરવામાં આવ્યા.
તપાસ દરમિયાન તમિલનાડુના મંદિરમાં 1957નું એ જ કાંસું મળ્યું, જેનો ઉપયોગ આ મૂર્તિ બનાવવા માટે કરવામાં આવ્યો હતો. આ પછી ભારતે ઓક્સફોર્ડ યુનિવર્સિટી સમક્ષ પુરાવા રજૂ કર્યા અને પ્રતિમા પરત કરવાની અપીલ કરી. ઓક્સફોર્ડ યુનિવર્સિટીના એશમોલીયન મ્યુઝિયમ વતી તેઓએ કહ્યું કે તેઓ જાણતા ન હતા કે આ પ્રતિમા ભારતમાંથી ચોરાઈ છે. બ્રિટિશ મીડિયા ધ ગાર્ડિયનના રિપોર્ટ અનુસાર આ પ્રતિમા લગભગ 1 મીટર ઉંચી છે. આમાં સંત તિરુમંગઈ અલવારના હાથમાં તલવાર અને ઢાલ છે.
તિરુમંગઈ અલવાર દક્ષિણ ભારતના 12 અલવાર સંતોમાંથી છેલ્લા છે. તેઓ હિન્દુ ધર્મની વૈષ્ણવ પરંપરા સાથે જોડાયેલા છે. તિરુમંગઈ અલવારને સૌથી વધુ વિદ્વાન અલવારોમાંના એક માનવામાં આવે છે, અને છંદો રચવામાં સૌથી શ્રેષ્ઠ અલવાર માનવામાં આવે છે. તેમને નરકવિ પેરુમલનું બિરુદ આપવામાં આવ્યું છે, જેઓ એક તેજસ્વી કવિ હતા.
તેઓ વૈષ્ણવ સંત-કવિ તરીકે પૂજનીય છે. વૈષ્ણવ ધર્મમાં પરિવર્તિત થયા પછી તેમણે શૈવ ધર્મની સાથે-સાથે બૌદ્ધ અને જૈન ધર્મનું પાલન કર્યું. આ ઉપરાંત તેઓ નલદીયાર, તિરુક્કુરલ, સંગમ સાહિત્ય અને જૈન સાહિત્યના પણ જાણકાર હતા.
અગાઉ ઓગસ્ટ 2023માં બ્રિટનથી પરત લાવવામાં આવેલી ભારતીય કલાકૃતિ આંધ્રપ્રદેશમાંથી ચૂનાના પથ્થરની શિલ્પ હતી. આ પછી, તમિલનાડુમાંથી ચોરાયેલી 17મી સદીની 'નવનીત કૃષ્ણ' કાંસાની મૂર્તિ યુએસ-યુકેની સંયુક્ત તપાસ બાદ બ્રિટનમાં ભારતીય હાઈ કમિશનરને સોંપવામાં આવી હતી. હકીકતમાં, ભારત પર અંગ્રેજોના કબજા દરમિયાન ઘણી કિંમતી શિલ્પો, સામાન, હીરા અને રત્નો બ્રિટન ગયા હતા. તે સમયે, ઘણી વખત આ બ્રિટિશ અધિકારીઓ અને શાહી પરિવારને ભેટ તરીકે પણ આપવામાં આવ્યું હતું. આમાં કોહિનૂર હીરાનો પણ સમાવેશ થાય છે. આઝાદી બાદ ભારત સરકાર આવી ઘણી વસ્તુઓ પાછી લાવી છે. આંકડા અનુસાર બ્રિટિશ મ્યુઝિયમમાં 80 હજારથી વધુ ભારતીય હેરિટેજ વસ્તુઓ હાજર છે. આ અમૂલ્ય કલાકૃતિઓથી બ્રિટન વાર્ષિક 3 હજાર કરોડ રૂપિયા કમાય છે.
