અપડેટ@દેશ: મિશન સમુદ્રયાન 3 માનવીઓને સમુદ્રની અંદર 6000 મીટરની ઊંડાઈમાં મોકલવામાં આવશે

અટલ સમાચાર ડોટ કોમ, ડેસ્ક
 

પૃથ્વી વિજ્ઞાન મંત્રાલયના પ્રધાન કિરેન રિજિજુએ 11 સપ્ટેમ્બરે ટ્વીટ કર્યું હતું કે આગામી મિશન સમુદ્રયાન છે. તેનું નિર્માણ નેશનલ ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ઓશન ટેક્નોલોજી (NIOT), ચેન્નાઈમાં થઈ રહ્યું છે.તેના દ્વારા 3 માનવીઓને સમુદ્રની અંદર 6000 મીટરની ઊંડાઈમાં મોકલવામાં આવશે. જેથી ત્યાંના સ્ત્રોતો અને જૈવવિવિધતાનો અભ્યાસ કરી શકાય. તેમણે કહ્યું કે આ પ્રોજેક્ટને કારણે દરિયાઈ જીવસૃષ્ટિને કોઈ નુકસાન થશે નહીં. આ એક ઊંડા સમુદ્રી મિશન છે, જે વાદળી અર્થવ્યવસ્થાને વિકસાવવા માટે કરવામાં આવી રહ્યું છે. આનાથી દરિયાની નીચે જે માહિતી મળશે તેનાથી અનેક લોકોને રોજગારી મળશે. કારણ કે આનાથી દરિયાઈ સંસાધનોનો ઉપયોગ થશે.

રસપ્રદ વાત એ છે કે એક તરફ ISRO ચંદ્રયાન-3, ગગનયાન અને સૂર્ય મિશન જેવા સ્પેસ મિશન કરી રહ્યું છે તો બીજી તરફ દેશમાં સમુદ્રની ઊંડાઈ માપવાની તૈયારીઓ પણ ચાલી રહી છે. NIOT એ મત્સ્ય 6000 પહેલા વ્યક્તિગત ગોળાકાર વાહન બનાવ્યું હતું. જે 500 મીટરની ઉંડાઈ સુધી દરિયામાં જઈ શકે છે.

પર્સનલ સ્ફેયરની સફળતા બાદ લીલી ઝંડી આપવામાં આવી છે.પર્સનલ સ્ફેયરમાં એક વ્યક્તિને બેસવાની ક્ષમતા હતી. તે 2.1 મીટર વ્યાસની ગોળાકાર સબમરીન હતી, જે હળવા સ્ટીલની બનેલી હતી. તેનું પરીક્ષણ બંગાળની ખાડીમાં સાગર નિધિ જહાજ દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું. જ્યારે આ મિશન સફળ થયું ત્યારે સમુદ્રયાન પ્રોજેક્ટને લીલી ઝંડી મળી ગઈ.

સમુદ્રયાન મિશન

સમુદ્રયાન પ્રોજેક્ટ સંપૂર્ણપણે સ્વદેશી છે. આ એક સબમર્સિબલ છે, જેને મત્સ્ય 6000 નામ આપવામાં આવ્યું છે. તેને બનાવવામાં ટાઇટેનિયમ એલોયનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે. તેનો વ્યાસ 2.1 મીટર છે. તે ત્રણ માણસોને 12 કલાક માટે 6000 મીટરની ઊંડાઈ સુધી દરિયામાં લઈ જશે. તે 96 કલાકની કટોકટી સહનશક્તિ ધરાવે છે. તેના તમામ ભાગો હાલમાં બનાવવામાં આવી રહ્યા છે. આશા છે કે આ મિશન 2026માં લોન્ચ કરવામાં આવશે. સફળ પ્રક્ષેપણ પછી ભારત અમેરિકા, રશિયા, ફ્રાન્સ, જાપાન અને ચીન જેવા દેશોની 'એલિટ ક્લબ'માં સામેલ થઈ જશે. આ દેશો પાસે આવી પ્રવૃત્તિઓ માટે ચોક્કસ ટેકનોલોજી અને વાહનો ઉપલબ્ધ છે.

સમુદ્રયાન દરિયાની અંદર શું કરશે?

સમુદ્રયાનનો ઉદ્દેશ્ય ઊંડા સમુદ્રમાં સંશોધન અને દુર્લભ ખનિજોના ખાણકામ માટે સબમરીન દ્વારા માનવોને મોકલવાનો છે. સામાન્ય રીતે સબમરીન માત્ર 300 થી 400 મીટર સુધી જઈ શકે છે. આ પ્રોજેક્ટનો ખર્ચ લગભગ 4100 કરોડ રૂપિયા છે. તેને ગેસ હાઇડ્રેટ, પોલીમેટાલિક મેંગેનીઝ નોડ્યુલ્સ, હાઇડ્રો-થર્મલ સલ્ફાઇડ અને કોબાલ્ટ ક્રસ્ટ જેવા દરિયાની અંદરના સંસાધનો શોધવા માટે મોકલવામાં આવશે. આ વસ્તુઓ 1000 થી 5500 મીટરની ઊંડાઈમાં જોવા મળે છે.