આજે મહાન ભારતીય ગણિતશાસ્ત્રી શ્રીનિવાસ રામાનુજનનો જન્મ દિવસઃ જાણો ભારતરત્નનું જીવન

અટલ સમાચાર, ડેસ્ક

આજે મહાન ભારતીય ગણિતશાસ્ત્રી શ્રીનિવાસ રામાનુજનનો જન્મ દિવસ છે. આ દિવસ રાષ્ટ્રીય મેથેમેટિકલ ડે તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. રામનુજ એક ખૂબ જ સરળ કુટુંબમાં જન્મેલા અને અત્યંત નાની ઉંમરે ગણિતની થીસીસ લખી હતી. તે ફક્ત ભારત માટે જ નહીં પરંતુ સમગ્ર વિશ્વ માટે મહાન વ્યક્તિમાં ગણના પામે છે. તેમણે એવા ગાણિતિક સિદ્ધાંતો આપ્યા છે જેનો હજી સુધી ઉકેલ કરી શકાતો નથી. તેમના સૂત્રો ઘણા વૈજ્ઞાનિક શોધમાં મદદરૂપ સાબિત થયા. તેમના ઘણા લખાણો સાબિત થયા છે પરંતુ અત્યાર સુધી તે સમજી શક્યા નથી કે તેમણે આવા જટિલ ફોર્મ્યુલા વિશે કેવી રીતે વિચાર્યું. અહીં રામાનુજનના જીવનથી સંબંધિત બાબતો ભારતવાસીઓ માટે ગર્વ લેવા જેવી બાબત છે.

મહાન ગણિતશાસ્ત્રી રામાનુજન ભારતીયોની પ્રતિભાના પ્રતીક છે

મહાન ગણિતશાસ્ત્રી શ્રીનિવાસ રામાનુજનનો જન્મ 22 ડિસેમ્બર, 1887 ના રોજ કોઈમ્બતુરના ઇરોદે ગામના બ્રાહ્મણ પરિવારમાં થયો હતો. તેમની માતાનું નામ કોમાલાથમ્મલ હતું અને પિતાનું નામ શ્રીનિવાસ આયંગર હતું. તેમના જન્મ બાદ કુટુંબ કુંમ્બકોણમમાં સ્થાયી થયો.

શરૂઆતમાં રામાનુજન સામાન્ય બાળકો જેવા હતા. ત્રણ વર્ષની ઉંમર સુધીમાં તે બોલવાનું પણ શરૂ કર્યું ન હતું. તેઓ 10 વર્ષની વયે પ્રાથમિક પરીક્ષામાં સમગ્ર જિલ્લામાં ટોચ પર સ્થાન મેળવ્યું.

રામાનુજનનું મન માત્ર ગણિતમાં હતું. તેઓએ અન્ય વિષયો પર ધ્યાન આપ્યુ નહીં. પરિણામે તેમની પ્રથમ સરકારી કોલેજ અને પાછળથી યુનિવર્સિટી ઓફ મદ્રાસની સ્કોલરશીપ ગુમાવી હતી. આ બધું હોવા છતાં ગણિત પ્રત્યેની અભિરુચી ઓછી થઈ નહી. 1911માં 17 પાનાનું પેપર બર્નૌલી નંબર્સ પર આધારિત જર્નલ ઑફ ઇન્ડિયન મેથેમેટિકલ સોસાયટીમાં પ્રકાશિત થયું હતું. રામાનુજને  મદ્રાસ પોર્ટ ટ્રસ્ટમાં કારકુન તરીકે કામ કરવાનું શરૂ કર્યું, પરંતુ ત્યારબાદ તેમની ઓળખ તેજસ્વી ગણિતશાસ્ત્રી બનવાનું શરૂ કર્યું.

આ સમય દરમિયાન, રામાનુજનને વિશ્વ વિખ્યાત બ્રિટીશ ગણિતશાસ્ત્રી જી.એચ. હાર્ડીના કાર્ય વિશે શીખવાનું શરૂ કર્યું. 1913 માં રામાનુજને તેમને પત્ર મોકલ્યો. શરૂઆતમાં હાર્ડીએ તેના અક્ષરોને રમૂજ ગણી ફેકી દીધા. પરંતુ ટૂંક સમયમાં જ તેમણે પોતાની પ્રતિભાના હાર્ડીને દર્શન કરાવ્યા અને મદ્રાસ યુનિવર્સિટીમાં ત્યારબાદ કેમ્બ્રિજમાં પ્રથમ શિષ્યવૃત્તિ મેળવવામાં અગ્રેસર રહ્યા. હાર્ડીએ રામાનુજનને તેના નજીક કેમ્બ્રિજમાં બોલાવ્યો. હાર્ડીની કંપનીમાં રામાનુજને પોતાના સંશોધનના 20 સંશોધનપત્રો પ્રકાશિત કર્યા. 1916માં રામાનુજનને કેમ્બ્રિજમાંથી સ્નાતકની ડિગ્રી મળી હતી અને 1918માં તેઓ રોયલ સોસાયટી ઓફ લંડનના સભ્ય પણ બન્યા હતા.

રામાનુજન સખત મહેનત કરી રહ્યા હતા. યુકેનું ઠંડુ અને ભેજવાળી હવામાન તેમને અનુકૂળ નહોતું. 1917માં તે ટીબીના રોગમાં સપડાયા. આરોગ્યમાં થોડો સુધારો થતાં 1919માં ભારત પાછા ફર્યા. 26 એપ્રિલ 1920ના રોજ 32 વર્ષની નાની ઉંમરે મૃત્યુ મહાન ગણિતશાસ્ત્રી મૃત્યુ પામ્યા. બીમારીની સ્થિતિમાં પણ તેમ પથારી પર તેઓએ પુસ્તકો લખ્યા હતા.

રામાનુજન માત્ર ભારતીયો માટે જ નહીં પણ વિદેશી ગણિતશાસ્ત્રીઓ માટે પ્રેરણાસ્ત્રોત છે

1. રામાનુજનના જન્મદિવસને રાષ્ટ્રીય મેથેમેટિકલ ડે તરીકે ઉજવવામાં આવે છે
2. નાની ઉંમરમાં જ રામાનુજન ગણિતમાં શિષ્યવૃત્તિ મેળવી પ્રતિભા સાબિત કરી બતાવી હતી.
3. વિદેશી ગણિતશાસ્ત્રીઓ રામાનુજનને પ્રેરણા તરીકે પણ માને છે.
4. ટી.બી. જેવા ભયંકર રોગમાં સપડાયા છતાં પુસ્તકો લખવાનું ચાલુ રાખ્યું
5. 1954માં સર્વશ્રેષ્ઠ ભારતરત્નથી સન્માનીત થયા.